نویسنده مطلب: نجمه نظری
اکثر ما تا کنون حداقل یک بار در زندگی کمردرد را تجربه کرده‌ایم و یا در اطرافیان خود درگیری کمردرد و یا گردن‌درد را مشاهده کرده‌ایم. اگر شما نیز با این عارضه روبرو شده‌اید حتما این مقاله را بخوانید که از بروز مجدد آن جلوگیری کنید.
یکی از علت‌های شایع کمردرد، فتق دیسک کمر و یا بیرون‌زدگی دیسک بین مهره‌ای است. شما این مشکل را با چه اصطلاحی می‌شناسید؟
اکثر بیمارانی که به فیزیوتراپی کارنیک مراجعه می‌کنند، این بیماری را با نام دیسک کمر می‌شناسند. اما درواقع همه‌ی افراد دیسک کمر دارند و تنها وقتی این دیسک دچار بیرون زدگی، فتق و یا پارگی می‌شود، فرد دچار کمردرد شده و با علائمی مراجعه می‌کند که نیاز به اقدامات تشخیصی و درمانی دارد.
اما آیا می‌دانید منظور از فتق دیسک کمر چیست؟
اختلالی است که یک دیسک به صورت جزئی یا کامل دچار پارگی یا بیرون‌زدگی می‌شود و حتی بر اساس نوع آسیب‌دیدگی، ممکن است چندین دیسک دچار پارگی، فتق یا بیرون‌زدگی شوند.
آیا تاکنون مثال خمیردندان را شنیده‌اید؟
هسته ژله‌مانند داخل دیسک حاوی ماده‌ای شیمیایی است که می‌تواند منجر به التهاب ریشه های عصبی شده و درنتیجه تورم آن‌ها را به دنبال دارد که این موضوع به صورت کمردرد در فرد احساس می‌شود. بیرون‌زدگی دیسک نیز باعث افزایش فشار روی این اعصاب ملتهب و متورم می‌شود.
بیمارانی که به فیزیوتراپی کارنیک مراجعه می‌کنند معمولا کمردرد را به صورت دردی سنگین، سوزشی و یا تیرکشنده گزارش می‌کنند که شدت آن از خفیف تا شدید متغیر است. بیشتر ما کمردرد را به عنوان یک درد مزمن و شایع می‌شناسیم. اما دیسک مفصلی می‌تواند به دو صورت حاد و مزمن دچار فتق شود. در ۹۸ درصد از موارد فتق دیسک کمر مهره‌های L4-L5 و یا L5-S1 را درگیر می‌کند اما در بیماران مسن‌تر احتمال درگیری سگمان‌های دیگر افزایش می‌یابد.
علت ایجاد کمردرد مزمن می‌تواند مکانیکی و یا التهابی باشد که تشخیص تفاوت بین این دو برای برخی افراد مشکل است. به همین دلیل تشخیص دلیل کمردرد توسط فیزیوتراپیست و بسته به تفاوت هایی که باهم دارند در نحوه فیزیوتراپی و فرآیند درمان کمردرد بسیار موثر است.
کمردرد التهابی چیست؟
این نوع کمردرد، ویژگی‌هایی دارد که شامل موارد زیر می‌باشد
کمردرد التهابی، علت مشخصی ندارد.
با خشکی بروز می‌کند، به خصوص برای مدتی حدود نیم ساعت در صبح.
کمردرد التهابی با فعالیت، کشش و ورزش کاهش می‌یابد.
نیمه دوم شب در بدترین حالت است.
کمردرد التهابی، اغلب با درد در یک یا هر دو باسن همراه است.
کمردرد مکانیکی چیست؟
کمردرد مکانیکی معمولا همراه با دردی است که با فعالیت، کشش و ورزش بدتر می‌شود و با استراحت، فرد احساس بهتری دارد.
فرد مبتلا به کمردرد مکانیکی، صبح ها پس از بیدار شدن از خواب و یا بعد از استراحت، احساس خشکی ندارد. و یا این خشکی خیلی زود و با حرکت برطرف می‌شود.
این درد ثابت نیست اما ممکن است برای دوره‌های کوتاه مدت شدیدتر شود.
کمردرد مکانیکی با درد در باسن همراه نیست.
درمان‌های غیرجراحی برای فتق دیسک کمر عبارتند از:
- دارودرمانی
- فیزیوتراپی و ورزش
- کشش
- درمان دستی
- داروهای پوکی استخوان
- اصلاح فعالیت
فیزیوتراپی در فتق دیسک کمر:
فیزیوتراپی معمولاً به عنوان اولین گزینه برای درمان کمردرد، قبل از اقدام به جراحی و روش های تهاجمی توصیه می‌شود. . اگر درگیر کمردرد هستید، فیزیوتراپی شیوه‌ای درمانی با میزان ریسک پایین و فوائد بسیار است که در مرحله اول منجر به کاهش درد شما شده و با تقویت عضلات ستون فقرات کمر و اندام های تحتانی منجر به بالا رفتن ثبات در ستون فقرات شده در نتیجه به بهبود عملکرد مفاصل شما کمک می‌کند و احتمال وارد شدن آسیب دوباره به کمر را به حداقل می‌رساند. ما در فیزیوتراپی کارنیک به شما کمک می‌کنیم که به حرکات طبیعی خود برگشته و کیفیت زندگی خود را بالا ببرید.
فیزیوتراپی کارنیک معتقد است که با انجام فیزیوتراپی، طیف وسیعی از درمان‌های بدون عوارض در مقابل شما قرار دارد. در این مجموعه، فیزیوتراپیست بسته به نوع کمردرد شما، از روش‌ها و تکنیک‌های ویژه‌ای استفاده می‌کند که نه تنها به بهبود کمردرد می‌انجامد، بلکه با توصیه‌های خود، به شما کمک می‌نماید از مشکلات آینده کمر پیشگیری نمایید.
در این مقاله که به موضوع آشنایی بیشتر با نحوه فیزیوتراپی کمر اختصاص دارد، درباره ویژگی افراد مبتلا به فتق دیسک کمر، فیزیوتراپی دیسک کمر، فواید فیزیوتراپی برای دیسک کمرو البته نکات مربوط به ورزش‌های مربوط به مشکلات دیسک کمر و سیاتیک صحبت خواهیم کرد.
آیا می‌دانید ویژگی‌های بارز بیماران مبتلا به بیرون‌زدگی دیسک کمر که به فیزیوتراپی کارنیک مراجعه می‌کنند چیست؟
این بیماران معمولا در محدوده سنی ۲۰ تا ۴۵ سال قرار دارند!!!!!!!
شاید تصور بر این باشد که افراد مسن بیشترین درگیری فتق دیسک کمر را دارند اما جالب است بدانید که گرچه با بالا رفتن سن دیسک شروع به از دست دادن آب و کاهش انعطاف‌پذیری می‌کند اما در صورت پارگی دیسک، درون هسته‌‌ی آن مایعی وجود ندارد که بیرون ریخته شود.
بیماران مبتلا به بیرون زدگی دیسک کمر که به فیزیوتراپی کارنیک مراجعه می‌کنند بیشتر آقایان هستند. زیرا نسبت درگیری مردان به زنان حدود ۳ به ۲ است.
بیشترین ناحیه های درگیر در مراجعین فیزیوتراپی کارنیک که مبتلا به کمردرد هستند نواحی L5-S1 و پس از آن L4-L5 است.
فیزیوتراپی کمر به چه معناست؟
جالب است که بدانید حدود 80 درصد از بیماران مبتلا به فتق دیسک به درمان‌های غیرجراحی پاسخ می‌دهند البته نتیجه درمان به همکاری بیمار بستگی دارد. یکی از روش های درمانی رایج، کاربردی و موثر در درمان دردهای کمر، پارگی و فتق دیسک کمر، گرفتگی عضلات و اسپاسم‌ها، آرتروزها و…، فیزیوتراپی و توانبخشی می‌باشد.
امروزه فیزیوتراپی در درمان دیسک کمر و بهبود علایم این بیماری نقش عمده‌ای ایفا می‌کند، درمان‌های فیزیوتراپی نه تنها درد بیمار را سریعا کاهش می‌دهد بلکه با آموزش به افراد در راستای محافظت از بدن، فرد را در مقابل سایر صدمات ایمن می‌کند.
به طور کلی متدهای مختلفی به منظور درمان‌های فیزیوتراپی برای کمردرد وجود دارد و شروع آن‌ها با استراحت کردن و انجام فعالیت‌های فیزیکی کنترل شده می‌باشد که منجر به ریلکس شدن بدن می‌شود. برای استراحت کردن بیمار باید در وضعیتی قرار گیرد که فشار داخل دیسک به حداقل برسد.
برای آشنایی با این وضعیت‌ها، با ما همراه باشید.
اگر مبتلا به بیرون‌زدگی دیسک کمر هستید باید بدانید که در چند روز اول شروع ضایعه، استراحت کردن به صورت تقریبا مطلق در بستر لازم و ضروری است.
دو وضعیت مناسب برای استراحت کردن وجود دارد.
وضعیت اول: بیمار به پهلو قرار گیرد و یک بالش بین زانوها و ران‌های خود قرار دهد به طوری که پای زیری صاف و پای بالایی به صورت خم شده روی بالش قرار گیرد.
وضعیت دوم: بیمار در حالت طاقباز قرار گرفته و یک رول زیر هر دو زانوی خود قرار دهد به طوری که زانوها حدود 30 درجه خم باشند.
برای مشاوره آنلاین می‌توانید از طریق سایت فیزیوتراپی کارنیک با ما در ارتباط باشید.
در چه مواردی فیزیوتراپی برای کمردرد کاربرد دارد؟
برای درمان آسیب‌های کمر روش‌های مختلفی وجود دارد که شامل دارودرمانی، درمان‌های تهاجمی و غیرتهاجمی می‌باشد. تاثیر گذارترین روش، ایمن ترین و بهترین روش‌های غیرتهاجمی، روش‌ها و تکنیک‌های فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی در ناحیه کمر برای انواع بیماران دچار آسیب‌های حاد و مزمن کمری می‌تواند موثر باشد، شامل:
- کشیدگی عضلات پشت و رگ به رگ شدگی رباط‌ها
- کمر درد ناشی از آرتروز ستون فقرات
- کمر درد ناشی از پوکی استخوان
- کمر درد ناشی از سیاتیک
- کمردرد ناشی از استرس و فشار
- کمردرد ناشی از چاقی
- انواع شکستگی های کمر
- تنگی کانال نخاعی
- اختلالات ساختاری و بد راستایی های ناحیه کمر مانند اسکولیوزیس
- گودی کمر و هایپر لوردوزیس
- تریگر پوینتهای ناحیه کمر
- دردهای مزمن پس از زایمان ناحیه کمر
- آسیب های ورزشی در ناحیه کمر
- کمردرد ناشی از فتق دیسک
فیزیوتراپی در فتق دیسک کمر:
دیسک بیرون زده با فشاری که روی ریشه عصب وارد می‌کند باعث بروز کمردرد و حس‌هایی مثل گزگز در اندام تحتانی می‌شود. فتق دیسک حاد معمولا در اثر یک فشار ناگهانی و زیاد ایجاد شده و به اعصاب فشار وارد می‌کند اما در فتق دیسک مزمن، فشارهای مکرر و کم در طولانی‌مدت سبب ایجاد این عارضه شده که بیشتر در افرادی که شغل‌های اداری نشسته دارند و یا کسانی که ساعت‌های طولانی می‌ایستند رخ می‌دهد.
برخی از علائم فتق دیسک کمر در پاها شامل موارد زیر است:
افراد مبتلا به فتق دیسک کمر غالبا در پاهای خود احساس بی حسی می‌کنند.
از دیگر علائم ابتلا به بیماری فتق دیسک کمر، احساس خارش در پا می‌باشد.
افرادی که درگیر بیرون زدگی دیسک کمر هستند اغلب ساق و ران لاغری دارند.
احساس درد در ناحیه جلو و پشت ران یکی دیگر از علائم درگیری دیسک کمر است.
حتی در موارد خیلی پیشرفته درگیری دیسک کمر، احتمال اختلال در کنترل ادرار و مدفوع نیز وجود دارد.
دیسک‌های بین‌مهره ای در واقع صفحات غضروفی هستند که باعث تسهیل حرکات ستون‌فقرات در جهات مختلف شده و شما می‌توانید فعالیت‌های روزمره خود را داشته باشید. بیرون‌زدگی دیسک به چهار سطح تقسیم‌بندی می‌شود:
مرحله اول :Bulging در این مرحله، به دلیل فشار وزن بر دیسک‌های بین مهره ای ناحیه کمر، دیسک دچار ورم می‌شود.
مرحله دوم :Protrusion در این مرحله، قسمتی از بخش خارجی دچار پارگی شده و دیسک به صورت بادکنکی بیرون می‌زند که منجر به وارد شدن فشار به نخاع و در نتیجه درد بیمار می‌شود.
مرحله سوم :Extrusion این مرحلهی شدید پارگی دیسک کمر می‌باشد که بخش خارجی به طور کامل پاره شده و هسته دیسک بیرون می‌زند و در نتیجه نخاع کاملا تحت فشار بوده و بیمار درد شدیدی را گزارش می‌کند.
در آخرین مرحله و در شدیدترین حالت پارگی دیسک کمر، بخشی از هسته دیسک به طور کامل جدا شده و در کانال نخاعی قرار می‌گیرد.
فتق دیسک کمر در جوانان
عارضه فتق دیسک کمر ممکن است در افراد جوانی که سبک زندگی فعالی دارند نیز دیده شود اما بیشتر اوقات فتق دیسک کمر به صورت تدریجی رخ داده و در سنین بالا بروز می کند.
در بین افراد جوان مواردی وجود دارد که احتمال درگیری دیسک کمر را افزایش می پ‌دهد:
- افرادی که سیگار می‌کشند.
- افرادی که در بعضی مشاغل خاص و سنگین کار می‌کنند.
- افرادی که اعضای خانواده آن ها به دیسک کمر مبتلا شده‌اند.
بروز کمردرد غالبا با یکی از حالت‌های زیر شروع می شود:
- یک آسیب دیدگی شدید که پس از آن درد ناگهانی و پیش بینی نشده ای شروع می شود.
- آسیب دیدگی های جزئی که با کمردرد ناگهانی همراه است.
- کمردردی که در آغاز خفیف بوده و به صورت تدریجی افزایش پیدا می کند.
مهم ترین عوامل آسیب رسان به ستون فقرات کمری:
- بلند کردن اجسام سنگین
- ایستادن طولانی مدت
- پوزیشن غلط حین خواب
- بزرگی شکم و وزن بالا
فیزیوتراپی در کمردرد چگونه انجام می‌شود؟
در اولین جلسه ویزیت بیمار مبتلا به کمردرد، متخصص فیزیوتراپی سعی خواهد کرد تا مشخص کند با چه نوع دردی در بدن شما روبرو است. انواع دردها می‌تواند شامل درد حاد (طول کشیدن درد برای0-6 هفته)، نیمه حاد (طول کشیدن درد برای 6-12 هفته) و یا مزمن (طول کشیدن درد بیشتر از 12 هفته) باشد. به دنبال آن یک معاینه جسمی دقیق شامل درک عملکرد کمر و آزمایشات ویژه و ارزیابی عصبی انجام می‌گیرد. بر اساس این اطلاعات، درمان متناسب با علت خاص کمردرد شما تنظیم می شود.
چرا فیزیوتراپی کارنیک؟؟
تمامی روش‌های فیزیوتراپی و تجهیزات مورد نیاز برای درمان کمردرد در کلینیک فیزیوتراپی کارنیک فراهم می‌باشد و پس از ارزیابی و معاینه دقیق، درمان به صورت اختصاصی برای هر فرد طراحی می‌شود و شما می‌توانید از ابتدا بهترین خدمات فیزیوتراپی و توانبخشی را در این مرکز دریافت کنید. تجهیزات و تکنیک‌های درمانی مرکز کارنیک که در فیزیوتراپی برای کمردرد استفاده و اجرا می‌گردند، عبارتند از:
لیزر پرتوان و کم توان
مگنت: امواج مغناطیسی در ترمیم ضایعات کمر
تکارتراپی
دستگاه کشش کمر (ترکشن)
US: بهبود ترمیم ناحیه و گرم کردن بافت‌های عمیق بافت نرم
انواع تجهیزات الکتروتراپی شامل تنس و IR
انواع مدالیتی‌های متداول فیزیوتراپی شامل سوزن خشک
تکنیک‌های دستی و ماساژ و مایوفاشیال ریلیز
تمرین درمانی‌های پیشرفته مانند مکنزی، ویلیامز و …
آموزش به بیماران شامل وضعیت صحیح نشستن و ایستادن، روش بلندکردن اجسام، وضعیت صحیح خوابیدن، رانندگی کردن، وزن بدن، نحوه استفاده از کمربند طبی و بریس‌ها و …
ارتباط موثر با بیماران پس از اتمام جلسات فیزیوتراپی
بررسی کلیشه‌های رادیوگرافی
در این متدها، فیزیوتراپی با تکیه بر ترمیم و نیز درمان بافت‌های آسیب دیده و درنتیجه افزایش گردش خون در بافت باعث ایجاد بهبودی، کاهش و تسکین درد و تورم‌ها، بازگشت عملکرد سابق بعد از جراحی‌ها و همچنین افزایش دامنه حرکتی می‌شود. درنهایت این روش و تکنیک غیرتهاجمی باعث افزایش سرعت و روند بهبود بیمار مبتلا به کمردرد می‌شود. فیزیوتراپی کمر از درمان‌های مطلوب و مورد رضایت بیماران مبتلا به کمردرد بوده و همواره مورد استفاده بسیاری از افراد قرار می‌گیرد.
روش های پیشگیری فتق دیسک کمر چیست؟
فعالیت و ورزش روزانه
جلوگیری از افزایش وزن
استفاده از صندلی مناسب در محل کار
عدم استفاده طولانی مدت از سیستم های کامپیوتری
جابجایی و تغییر پوزیشن ها در فعالیت های شغلی
تمامی این موارد باعث می شود که فشارهای کمتری به ستون فقرات ما وارد شود.